اهواز در طپش های خجسته ی “هفته ی گرافیک” میزبان استاد سپهر

اهواز امروز ۲ اردیبهشت ۹۲ در دو جلسه ی صبح و عصر در در سالن آمفی تئاتر دانشکده علوم  و اقتصاد دانشگاه شهید چمران اهواز به مناسبت هفته ی گرافیک اهواز، میزبان استاد مسعود سپهر، از پیشکسوتان هنر گرافیک ایران بود. در مباحث ” چیستی و جایگاه نشانه شناسی گرافیک در ارتباط تصویری” و ” فونت فارسی: روبرویی با مشکلات، مباحث و پرسش ها”
چکیده ای از سخنان این استاد گرانمایه در نشست “تخصصی گرافیک” امروز :
استاد سپهر ضمن تبریک “روز معلم” و “هفته ی گرافیک” نگاهی داشت به مسائل کلیدی گرافیک در محور (چیستی و جایگاه نشانه شناسی گرافیک در ارتباط تصویری) که به گفته ی این ایشان نشانه شناسی انواع مختلفی دارد مانند : اسطوره شناسی، زبان شناسی ، نشانه شناسی ادبی و غیره

 وی افزود: در بحث پیش رو ما نگاهی خواهیم داشت به لوگو در ارتبا‌ط تصویری و انواع آن که امروزه در زبان ها و رویکردهای مختلف با نام های منوگرام، سمبول، آیکن و… با آن روبه رو هستیم و لغت مرسوم آن در ایران همان لغت “نشانه ” است و به هر آن چیزی اطلاق می شود که بر چیز دیگری دلالت داشته باشد.
ایشان خاطرنشان کرد: لوگو ساده کردن “فرم” یا “نشانه” نیست، “مثال گل سرخ” مثالی بود که استاد سپهر بر پایه ی آن سخنان خود را پیش برد از این رو که به عنوان مثال گلی سرخ می تواند نشانه ی مِهر و یا در موارد مختلف نشانه ی “عشق” باشد.
و ما اصل نشانه ای که وظیفه ی آن انتقال معناست را به سه صورت می توانیم مورد واکاوی قرار دهیم :
– ۱ عین همان چیزی که می بینیم
– ۲ شباهت یا بازنمایی به ارجاع یا اشاره
– ۳ نماد
که در کل دو سطح و امکان در دریافت نشانه وجود دارد:
– ۱ تصریح : یعنی اشاره ی مستقیم به معنای تحت الفظی خود
– ۲ تلویح: اشاره ی غیر مستقیم ،که ما را به فرهنگ نزدیک می کند و در مقوله ی گرافیک خلاقیت و ایهام را به همراه دارد.
استاد مسعود سپهر با ارائه ی نشانه های از آثار خود به این مهم اشاره کرد و ادامه داد که نشانه هایی که کار کرده اند بار “تلویح” و “فرهنگ” را به شکل حضوری تصویر به دوش می کشند…
استاد سپهر متذکر شد که گرافیست ها موظف هستند ایجاد شبهه را در آثار خود از بین ببرند ، و اثر خوب و موفق اثری هست که ویژگی های زیر را در خود داشته باشد:
– ۱ متفاوت باشد و خلاقیت در آن مشهود باشد و با دیگر نشانه ها تفاوت داشته باشد،
– ۲ دارای وضوح، سادگی و خلاصگی باشد،
– ۳ ارتباط با موضوع داشته باشد.
– ۴ به یاد ماندنی باشد.
– ۵ ماندگار باشد.
– ۶ دارای فرهنگ باشد.
مبحث بعدی که در این جلسات به آن پرداخته شد مقوله ی تخصصی “فونت فارسی: روبرویی با مشکلات، مباحث و پرسش ها” بود، در ادامه به معرفی و ارائه ی تصویری چند نمونه از طراحی های فونت خود پرداخت مانند فونت “برکت” ، فونت “یکان” که امروزه در اکثر ارگان های دولتی از آن استفاده می شود و همچنین فونت “آموزه” که تنها فونتی ست که در کلاس های اول دبستان و در مقاطع بالاتر از آن استفاده شده است.
از دیگر طراحی های حائز اهمیت استاد سپهر می توان به طراحی “کارت ملی ایران” اشاره کرد که در این طراحی نکات امنیتی بسزایی لحاظ شده است.
استاد سپهر به این ترتیب به مشکلات فونت در ایران پرداخت: یکی از مشکلات فونت را “عدم نگرشی واحد” برای فونت دانست، درست کار نکردن طراحان گرافیک، رعایت نکردن حق تألیف برای طراحان فونت را نیز از دیگر مشکلات این مبحث دانست، تاثیر متقابل فونت و رایانه، عدم پرداخت به پیشینه و تاریخچه ی مفاهیم فونت، عملکرد ضعیف دانشگاه ها، دانشجوها و اساتید از دیگر مواردی بودند که به صورت مستقیم به آن ها اشاره نمود، وی اظهار کرد که در این وادی اشخاص حقیقی و حقوقی به واقع شناسایی نمی شوند وی اشاره ای هم داشت به ابزارهای نوشتن در فونت، نیز کاربران و تولیدکنندگان و در کل متاسفانه بر روی “قلم فارسی” کار نشده است، اما عده ی اندکی هستند که با تمام وجود تمام هم و غم خود را به صورت کاملا حرفه ای و تخصصی بر روی موضوع مهم “فونت” در جامعه ی گرافیک گذاشته اند استاد سپهر در آخر سخنرانی خود را با پاسخ دادن به پرسش حاضرین در سالن به پایان رساند.

جامعه طراحان گرافیک
گزارشی از “هومان مهرآذین”